اقتصادهای نفتی

نفت و گاز به عنوان دو منبع اصلی انرژی نقش عمده‌ای را در زندگی روزمره انسان‌ها ایفا میکنند. زندگی شهری، صنعتی، تجاری و دیگر فعالیت های بشر وابسته به این منابع است. این دو منبع همچنین عامل بسیاری از خدمات عمرانی و توسعه‌ای و جنگها و کشمکش‌های سیاسی می‌باشند.
امروزه کمتر کسی تردید دارد که نفت و تعیین قیمت آن به شدت تحت تأثیر مسائل سیاسی است. ساز و کارهای قیمت‌گذاری هنوز برمبنای معادلۀ سنتی عرضه و تقاضاست، اما اهمیت تعیین‌کننده نفت در رشد اقتصاد جهانی و پیشرفت‌های صنعتی سبب شده تا روابط میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان همواره از مبنایی سیاسی برخوردار باشد. چنین به نظر می‌رسد که در بسیاری از کشورهای نفتی هر چه قیمت نفت بالاتر می‌رود، سطح رفاه و زندگی مردم بیشتر کاهش می‌یابد و البته مشاجرات جناح‌های سیاسی بر سر قدرت یا بر سر کنترل عواید و درآمدهای نفتی و نحوه بهره‌برداری از آن نیز پیچیده‌تر می‌شود. در این ممالک رانت باعث می‌شود که ذهن‌های خلاّق جامعه به‌دنبال سرمایه‌گذاری و تولید نروند، در نتیجه تولید کاهش یافته، بیکاری زیاد می‌شود و سیستم توزیع درآمد نیز ناعادلانه می‌گردد. بدین معنا که برخی افراد درآمدهای هنگفتی به‌دست می‌آورند که ناشی از کار نیست و این بی‌عدالتی و فساد، تمام سیستم‌ها را در سطح جامعه درهم می‌ریزد و افراد را ناراضی می‌سازد.